Korte geschiedenis van het Vollebregt-Smitsorgel
Voor het huidige gebouw stond er op dezelfde plaats een middeleeuwse dorpskerk uit de 14e eeuw, waarin in 1849 en orgel werd geplaatst met twee klavieren en pedaal door Vollebregt te 's-Hertogenbosch.
Helaas zijn er geen afbeeldingen van dit instrument bewaard gebleven.
Eind 19e eeuw was het kerkgebouw zo in verval geraakt, dat men besloot de kerk af te breken met behoud van de toren. Het Vollebregt-orgel was ondertussen elders opgeslagen. Tegen de toren wilde men een nieuwe kerk bouwen. Zover is het echter niet gekomen, omdat op 30 oktober 1887 na een zware storm, weinig meer van de toren overbleef. Het restant werd een paar maanden later met behulp van de genie uit Utrecht opgeblazen.
(Foto: Norbert van Onna)Architect Weber uit Roermond ontwierp een nieuwe kerk, die in 1891 werd opgeleverd. Men besloot daarop het opgeslagen orgel in de nieuw gebouwde kerk te plaatsen met aanpassingen aan de nieuw ontstane situatie. Voor dit werk werd orgelbouwer Smits uit Reek uitgenodigd, die het vernieuwde instrument in 1894 opleverde.
In 1927 werd het orgel naar de mode van die dagen gepneumatiseerd en omgebouwd door Valckx en van Kouteren te Rotterdam. De oude mechanische verbinding tussen toets en pijp werd vervangen door een stelsel van loden leidingen.
Reeds in de zeventiger jaren constateerde men dat het orgel volledig opgeknapt moest worden. Het heeft tot na de restauratie van het honderd jaar oude gebouw (1992) geduurd dat men de plannen tot een volledige orgelrestauratie weer ter hand nam.
In 2001 is de definitieve opdracht aan Flentrop Orgelbouw te Zaandam verleend met Frans Vermeulen als projectleider en intonateur. Hij slaagde er wonderwel in het pijpwerk uit drie verschillende perioden tot een hechte eenheid te smeden. In het voorjaar van 2004 werd het gerestaureerde instrument opgeleverd en maakten wij kennis met een fraai klinkend instrument.
De waarde van dit culturele erfgoed wordt mede bepaald doordat, achteraf bezien, de beide bouwers Vollebregt en Smits de twee belangwekkendste Brabantse orgelbouwers uit de geschiedenis blijken te zijn.
Zie ook: 'Orgel Heilige Brigidakerk te Geldrop' uitgave: Stichting Behoud Kerkorgel Heilige Brigida te Geldrop.